BASI YARASI NEDİR ve NEDEN OLUŞUR?

---

Avrupa Basınç Ülserleri Tavsiye Paneli sonunda yapılan tanımlamaya göre;

Bası Yarası: “Basınç, sürtünme, yırtılma ve diğer faktörlerin etkisiyle deri ve deri altındaki dokularda meydana gelen bölgesel doku zedelenmesidir.”

Bası Yarası deri ve kas üzerine sürekli basınç uygulanmasına bağlı olarak gelişir.

Uzun süreli basıncın etkisinde kalmaya bağlı olarak, vücudun herhangi bir bölgesinde cilt dokusunun kansız kalması (iskemi) ve zamanla ölmesi (nekroz) sonucu oluşur.

Oluşum Mekanizması

 

Bası yaralarının oluşumunda en önemli faktör basıdır.

Normal deride; Kirli kanı taşıyan kılcal damarların basıncı 12 mmHg, Temiz kanı taşıyan kılcal damarların basıncı 32 mmHg’dır.

Bası miktarı 12 mmHg’yı geçtiğinde, kalbe kirli kanı pompalayan kılcal kan akımını yavaşlatır ve zamanla durdurur. Kirli kan bu bölgede birikir. Bu duruma venöz dolgunluk adı verilir.

Basının artarak devam etmesi, kalpten temiz kanı bu bölgeye pompalayan kılcal kan akımını da yavaşlatır ve zamanla durdurur. Bu durum cilt dokusunun kansız kalmasına ve ölümüne yol açar.

Yara oluşması için gerekli olan zaman ve basınç arasında ters orantı vardır:

 

“Basınç ne kadar yüksek ise, o kadar kısa sürede bası yarası oluşur.”

70 mmHg’nın 2-6 saat arasında uygulanması sonucu ciltte geri dönüşümsüz doku hasarı oluşur. Ancak yara oluşumunda basıncın süresi, bası şiddetinden çok daha etkilidir. Uzun süreli ve düşük şiddetli basınç, kısa süreli yüksek şiddetli basınçtan daha etkilidir. Bu nedenle uzun süreli ve düşük şiddetli basınç, bası yarası oluşumunda daha fazla rol alır.

 

Not: Bu nedenle basının aralıklarla hafifletilmesi doku hasarını azaltır ve önler.